|
پیتر بروک و تئاتر بینافرهنگی
|
هومن زندی زاده   |
|
|
|
چکیده: (2496 مشاهده) |
پیتر بروک یکی از مهم‌ترین کارگردانان تئاتر است که بسیاری از آثار خود را بر مبنای ایده بینافرهنگیت شکل داده است. نفوذ وی در این حوزه به قدری بوده که گفتمان تئاتر بینافرهنگی را نمی‌توان از نقد آثار او جدا کرد. برخلاف نگاه غالباً ستایش‌‌آمیز جامعه تئاتری ایران نسبت به بروک، در غرب بسیاری از پژوهشگران او را به دلیل اتّخاذ رویکردهای استعماری و اورینتالیستی مورد نقد قرار داده‌اند. در این مقاله تلاش شده تا به دو پرسش پاسخ داده شود: 1) تئاتر بینافرهنگی بروک چگونه عمل می‌کند؟ 2) آیا نمایش‌های بینافرهنگی بروک توانسته‌اند نتایج فرهنگی مثبتی از خود بر جای بگذارند؟ این مقاله با تعریف تئاتر بینافرهنگی به عنوان «زمینه‌ای جهت به رسمیت شناختن ارزش‌های فرهنگی و بازسازی هویت افراد و جوامع گوناگون» آغاز می‌شود. بر مبنای این تعریف، تئاتر بینافرهنگی باید از منافع فردی و تملّک فرهنگی دوری کند و امکان برقراری گفت‌وگویی سازنده را میان فرهنگ‌ها و جوامع مختلف فراهم سازد. سپس به نقد دو اثر از بروک پرداخته شده است: ارگاست (اوّلین اثر بینافرهنگی بروک) و مهابهاراتا (مهم‌ترین اثر بینافرهنگی وی). پس از بررسی این دو اثر، به پرسش‌های پژوهشی پاسخ داده شده است. به طور خلاصه، آثار بروک منجر به تاریخ‌زدایی از منابع اقتباسی خود نظیر مهابهاراتا شده و در آنها اثری از بازنگری در ارزش‌های فرهنگی یا بازسازی هویتی دیده نمی‌شود. این امر می‌تواند منجر به بروز سوءتفاهماتی برای مخاطب شود و به شکاف‌های فرهنگی و نژادی در جوامع و کشورهای گوناگون دامن زند. از این‌رو آثار بروک به رغم جلب مخاطبان بسیار، در عمل نتایج منفی درون‌فرهنگی و بینافرهنگی به بار آورده‌اند. |
|
| واژه‌های کلیدی: پیتر بروک، تئاتر بینافرهنگی، ارگاست، مهابهاراتا، جشن هنر شیراز. |
|
|
متن کامل [PDF 851 kb]
(1632 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى
دریافت: 1397/9/28 | پذیرش: 1397/11/14
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
